Đại biểu Nguyễn Sơn Ca, Trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh tham gia phát biểu thảo luận
tại kỳ họp thứ 11 HĐND tỉnh Cà Mau khóa VIII

Tuy nhiên, tình hình an ninh trật tự ở nông thôn nhìn chung còn diễn biến phức tạp. Ở nhiều địa phương trong tỉnh, từng lúc từng nơi tội phạm và vi phạm pháp luật chưa được ngăn chặn, đẩy lùi, đã và đang chi phối, tác động không nhỏ đến sản xuất và đời sống của nhân dân, đến sự ổn định, phát triển của xã hội, làm cho cử tri trong tỉnh rất băn khoăn, lo lắng. Năm 2014 tội phạm xảy ra ở địa bàn ở nông thôn có tỷ lệ tăng khá cao, nhiều nhất là hành vi trộm cắp tài sản, phát hiện và khởi tố 25,87% về số vụ và tăng 13,68% về số bị can; cướp giật tài sản phát hiện và khởi tố tăng 44,83% về số vụ và tăng 37,5% về số bị can; lừa đảo chiếm đoạt tài sản phát hiện và khởi tố tăng 37,5% cả về số vụ và số bị can. Tội phạm giết người xảy ra còn nhiều (khởi tố 22 vụ, 33 bị can), đặc biệt có một số vụ phạm tội giết người thân là cha, con, anh, em, vợ, chồng… gây nhiều bức xúc trong dư luận.

Tình hình an ninh trật tự trên biển tiếp tục diễn biến phức tạp, các vụ việc vi phạm thường xảy ra như: trộm cắp ngư lưới cụ, đánh nhau trên tàu, số người chết và bị thương gần đây khá nhiều. Tại một số địa bàn như Sông Đốc, Khánh Hội, một số đối tượng thường xuyên có hành vi “xin đểu” xăng, dầu, trộm cắp ngư cụ... Bọn chúng rất ranh ma, sử dụng xuồng máy có công suất lớn làm phương tiện đi trộm cắp. Khi bị các lực lượng chức năng phục kích bắt quả tang, các đối tượng bị khống chế, nhưng chúng nhanh tay gom tang vật quăng xuống biển để phi tang.

Vi phạm trong lĩnh vực quản lý và bảo vệ rừng chưa được ngăn chặn. Số vụ chặt phá, khai thác rừng trái phép tăng khá cao và còn diễn biến phức tạp. Năm 2014 đã phát hiện, xử lý 334 vụ vi phạm, tăng 67 vụ (tăng 19,47%) so cùng kỳ. Gần đây lại xảy ra vi phạm ở BQL rừng phòng hộ Kiến Vàng. UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo kiểm tra, xác minh làm rõ. Theo một nguồn tin, trong đợt kiểm tra thực địa đầu tiên đã phát hiện hơn 2.000 cây đước (tương đương gần 100m3 gỗ) bị lâm tặc đốn hạ. Còn đợt kiểm tra gần đây phát hiện hơn 1.000 cây đước có độ tuổi hàng chục năm bị mất; vấn đề trên cần phải nhanh chống làm rõ để xử lý theo quy định của pháp luật.

Về vi phạm pháp luật chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự tuy có giảm về số vụ nhưng số đối tượng gia tăng. Theo báo cáo của UBND tỉnh trong năm 2014 đã phát hiện, xử lý 1.324 vụ, 4.540 đối tượng; triệt xóa 523 tụ điểm đá gà, đánh bài, số đề… liên quan đến 3.139 đối tượng. Nhìn chung, loại vi phạm này chưa giảm và còn nhiều phức tạp, cần được quan tâm nhiều hơn trong chỉ đạo và đấu tranh phòng, chống. Đặc biệt trong năm nay, những đối tượng vi phạm đủ điều kiện để áp dụng biện pháp xử lý bằng các biện pháp hành chính như: đưa vào cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng và cơ sở cai nghiện bắt buộc nhưng chưa được triển khai thực hiện kịp thời, số đối tượng này hiện nay khá nhiều (do chưa có hướng dẫn thực hiện từ các bộ, ngành Trung ương). Tứ đó, làm cho tình hình an ninh trật tự xã hội thêm phức tạp, tội phạm và vi phạm pháp luật gia tăng.

Nguyên nhân cơ bản của tình hình trên chủ yếu là do công tác quản lý nhà nước về KT-XH, quản lý CBCCVC ở một số lĩnh vực còn sơ hở, thiếu sót. Công tác thanh tra, kiểm tra, nhất là việc quản lý tài chính, tài sản của một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa được thường xuyên và chặt chẽ. Việc phối hợp giữa gia đình, đoàn thể và chính quyền trong việc quản lý, giáo dục người sau cai nghiện, người được hưởng án treo, cải tạo không giam giữ, chấp hành xong hình phạt tù ở một số địa phương chưa được tốt. Kết quả và hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở tại một vài nơi chưa đáp ứng yêu cầu. Ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận nhân dân chưa tốt, trong đó có cả CBCCVC nhà nước. Công tác PBGDPL tuy đã có nhiều cố gắng và đạt nhiều kết quả song hiệu quả chưa cao, chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra.

Từ đó đòi hỏi kịp thời có những chủ trương và giải pháp đẩy mạnh công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật của các cấp ủy đảng và chính quyền địa phương, mà nòng cốt là các lực lượng công an, quân sự, biên phòng và các cơ quan chức năng. Thiết nghĩ, bên cạnh các giải pháp đã và đang được triển khai thực hiện thì rất cần sự quan tâm chỉ đạo và thực hiện tốt một số vấn đề sau:

Một là, Các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương trong tỉnh tăng cường chỉ đạo, tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức và ý thức pháp luật của người dân; xây dựng và nâng cao tinh thần cảnh giác đối với các loại tội phạm và vi phạm pháp luật; huy động được sự tham gia tích cực của người dân đẩy mạnh phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc.

Hai là, Quan tâm và thực hiện tốt hơn nhiệm vụ xây dựng và củng cố vững chắc thế trận lòng dân. Xây dựng và nhân rộng các mô hình về an ninh trật tự đã và đang phát huy tốt hiệu quả. Tiếp tục tăng cường bố trí các lực lượng nòng cốt và huy động ngày càng nhiều lực lượng khác trực tiếp và tham gia vào các hoạt động phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật tại địa bàn cơ sở.

Ba là, Cần nhận thức đầy đủ và làm tốt công tác dự báo tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật của các cơ quan chức năng, làm cơ sở cho việc xác định rõ tính chất, đặc điểm, thủ đoạn, nguyên nhân… của các loại tội phạm và hành vi vi phạm pháp luật. Từ đó có định hướng đúng đắn, xác định nhiệm vụ sát với tình hình và đề ra phương án, giải pháp đấu tranh phòng, chống hiệu quả nhất.

Bốn là, Cần đặc biệt chú trọng đến chất lượng trong hoạt động tố tụng hình sự. Kịp thời phát hiện, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đảm bảo chặt chẽ, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Tập trung giải quyết dứt điểm các án trọng điểm. Đối với các trường hợp người phạm tội có mục đích, động cơ phạm tội hoặc có hành vi phạm tội bị dư luận xã hội lên án kịch liệt cần phải nhanh chóng kết thúc điều tra vụ án để đưa ra xét xử; phải xử lý nghiêm minh đối với kẻ chủ mưu, cầm đầu, cố ý vi phạm, phạm tội nhiều lần hoặc tái phạm, phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng… để góp phần giáo dục, phòng ngừa chung.

Đại biểu HĐND tỉnh mong rằng, công tác đảm bảo an ninh trật tự ở nông thôn tiếp tục được sự quan tâm nhiều hơn của các cấp ủy đảng, chính quyền, đặc biệt là các ngành chức năng, giữ vai trò nòng cốt, để góp phần giữ vững ổn định trật tự xã hội ở tỉnh nhà, thúc đẩy kinh tế - xã hội không ngừng phát triển.